Sądy są obłożone sprawami frankowymi. To z kolei powoduje, że na rozpoznanie sprawy w pierwszej instancji należy zarezerwować często więcej niż rok. Oczywiście, czas ten może być dłuższy albo krótszy. Zależeć to będzie od sądu, do którego trafi sprawa.
Jeżeli pozwałeś bank o ustalenie nieważności umowy frankowej, to możesz też postarać się o zawieszenie spłaty kredytu na czas trwania postępowania. Do zawieszenia spłaty kredytu potrzebny jest wniosek. We wniosku należy uprawdopodobnić roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Tak wynika bowiem z treści art. 7301 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.), który stanowi: „Udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia”. Roszczenie jest uprawdopodobnione, jeżeli już na pierwszy rzut oka wydaje się, że istnieje szansa na jego uwzględnienie. Sąd Okręgowy w Warszawie, w uzasadnieniu sporządzonym do postanowienia z 2 kwietnia 2021 r. (XXVIII C 100/21), o uprawdopodobnieniu roszczenia napisał następująco:
„Roszczenie jest uprawdopodobnione, jeżeli prima facie istnieje znaczna szansa jego istnienia. Wymóg uprawdopodobnienia roszczenia wiąże się z koniecznością uprawdopodobnienia faktów, z których jest ono wywodzone. Należy przy tym zaznaczyć, że uprawdopodobnienie nie przesądza udowodnienia mogącego być podstawą do pozytywnego rozstrzygnięcia co do meritum sprawy. Istotą postępowania zabezpieczającego jest bowiem to, że Sąd dokonuje jedynie pobieżnej (wstępnej) analizy dostarczonego przez wnioskodawcę materiału dowodowego.”
Drugą przesłanką dla uwzględnienia wniosku jest uprawdopodobnienie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Więcej informacji na temat tego zwrotu dostarcza nam treść art. 7301 § 2 k.p.c.: „Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.”. Cytowany wyżej Sąd Okręgowy w Warszawie, o interesie prawnym w udzieleniu zabezpieczenia wypowiedział się następująco:
„Drugą wymaganą kumulatywnie przez art. 730 1 k.p.c. podstawą zabezpieczenia jest interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes ten określa się jako obiektywną, w świetle obowiązujących przepisów, czyli wywołaną rzeczywistą koniecznością ochrony określonej sfery prawnej, potrzebę uzyskania orzeczenia sądowego o odpowiedniej treści, a jego brak uniemożliwi udzielenie uprawnionemu należytej ochrony prawnej (…).”.
W praktyce, kredytobiorcy frankowi nie mają problemów z wykazaniem uprawdopodobnienia roszczenia o ustalenie nieważności umowy. W zasadzie, już sama treść umowy frankowej często okazuje się wystarczająca dla wykazania tej przesłanki. W ich treści często spotyka się zapisy godzące w przepisy Kodeksu cywilnego, ustawy Prawo bankowe, ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, czy w jeszcze inne. Czynność prawna sprzeczna z przepisami ustawy jest nieważna. Dodatkowo, w mojej ocenie, do upadku umowy frankowej prowadzi także usunięcie z jej treści postanowień odnoszących się do waloryzacji.
Uważam, że kredytobiorcy mają interes prawny w unieważnieniu umów frankowych, albowiem rozstrzygnięcie sądowe w przedmiotowym zakresie definitywnie kończy niepewność stron co do stanu prawnego w zakresie ważności umowy. Innymi słowy, kredytobiorca upewnia się, że nie musi już spłacać kredytu. Bank z kolei otrzymuje wiadomość, że nie może w dalszym ciągu domagać się od kredytobiorcy realizacji umowy.
Praktyka pokazuje, że frankowicze mają większe problemy właśnie z wykazaniem interesu prawnego w uprawdopodobnieniu roszczenia.
Wniosek o zabezpieczenie roszczenia o ustalenie nieważności umowy frankowej można złożyć w pozwie, w toku postępowania, a nawet zanim pozew zostanie złożony. W praktyce najczęściej wniosek składa się bezpośrednio w pozwie. Takie rozwiązanie ma dodatkowy atut. Mianowicie, wniosek o zabezpieczenie złożony w pozwie jest nieodpłatny. Wniosek składa się do sądu właściwego do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. Wniosek winien zostać rozpoznany niezwłocznie, nie później niż w terminie tygodnia od jego wpłynięcia do sądu. Wskazany termin jest instrukcyjny. To oznacza, że sądy nie mają formalnego obowiązku jego rozpatrzenia w tym czasie. W praktyce, wnioski te są rozpoznawane w terminie od miesiąca do kilku miesięcy. Jeżeli sąd uzna twój wniosek za zasadny, to zawiesi spłatę kredytu na czas trwania procesu. Uwzględnienie wniosku to także sygnał, że sąd wstępnie podziela twoje stanowisko co do tego, że umowa nie jest ważna.
Dodatkowo, oprócz zawieszenia spłaty kredytu, możesz domagać się także, aby sąd nakazał bankowi zaniechanie przekazywania twoich danych do BIK, SBR, czy innego rejestru dłużników.
Czy zawieszenie spłaty kredytu frankowego na czas trwania postępowania jest opłacalne? Oczywiście, na takie pytanie nie ma jednej odpowiedzi. Każdorazowo rozstrzygać będą okoliczności konkretnego przypadku. Niemniej, w mojej ocenie, takie rozwiązanie winno być wnikliwie przemyślane przez kredytobiorców, którzy wpłacili do banku więcej pieniędzy, niż od niego otrzymali.
Kancelaria Radcy Prawnego Przemysława Grześko prowadzi sprawy frankowe. Jeżeli jesteś stroną takiej umowy i potrzebujesz wsparcia, wówczas zapraszam do kontaktu.